Όνειρο ήταν και πάει;
ΣΒΑΚ, Ε.Π.Η.Ο. και Μικροκινητικότητα! Τελικά θα μπει η Ελλάδα σε κίνηση;
Με το υπό διαβούλευση νομοθέτημα “Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα – Μικροκινητικότητα- Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό, την απλούστευση και την ψηφιοποίηση διαδικασιών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών” το υπουργείο προσπαθεί να περιγράψει βασικούς άξονες και να οριοθετήσει σύγχρονα στοιχεία και απαιτήσεις της Κοινωνίας της Κυκλοφορίας με γνώμονα την βιώσιμη αστική κινητικότητα.
Πόσο κοντά όμως είναι το σχέδιο νόμου σε αυτό που αποκαλούμε σύγχρονη αστική κινητικότητα; Ποιες διεξόδους δίνει στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον και πού πήγε η Ανθρωποκεντρική Μηχανική που με καμάρι διαλαλούσαν στελέχη της κυβέρνησης; Μήπως νομοθετούν πάλι για το “χθες”;
Τα ΣΒΑΚ και η Μικροκινητικότητα εισέβαλαν με έναν ανορθόδοξο και ίσως βίαιο τρόπο – όπως άλλωστε και τα περισσότερα πράγματα σε αυτήν την χώρα – και δημιούργησαν μια έντονη αμηχανία στον πληθυσμό, προσδοκίες στην Κοινωνία της Κυκλοφορίας και μάλλον έναν απλό πονοκέφαλο στο υπουργείο μεταφορών.
Ως φορείς και επιστημονική κοινότητα έχουμε πάρει θέση και έχουμε αναδείξει το θέμα από τον Μάη του 2019..! Το Μεταφορών ωστόσο παρουσίασε ένα σχέδιο νόμου (μετά από 1,5 χρόνο ερήμην της εκπαιδευτικής κοινότητας και των ειδικών) το οποίο δεν έχει καμιά συνάφεια με τα αποτελέσματα και τις ανησυχίες μας.
https://youtu.be/9RGMcGvNbaw
Η διαφαινόμενη λογική των ΣΒΑΚ, η οποία εξαντλείται σε συγκοινωνιακά έργα και μελέτες, στην ουσία απονευρώνει ένα πολύ σπουδαίο εγχείρημα, στοιχισμένη σε μία πολύ παλιά προσέγγιση (Εργολαβική Μηχανική) η οποία δεν έχει να προσφέρει τίποτα στη σύγχρονη κοινωνία της κυκλοφορίας.
Και αυτό γιατί:
- Ο πολίτης δεν αποτελεί πρωτεύον υποκείμενο στον σχεδιασμό, αλλά παραμένει ένας παθητικός θεατής-δέκτης του.
- Δε φροντίζει την ανάδειξη ενός ολιστικού τρόπου των στοιχείων της κλιματικής απορρύθμισης και των αξόνων παρέμβασης.
- Δεν περιλαμβάνει απτές λογικές αλλαγής συμπεριφοράς μετακίνησης.
- Δεν οραματίζεται ένα αστικό περιβάλλον αναμορφώνοντας τις ανάγκες που απαιτούνται σήμερα για να αλλάξει η ενεργειακή ταυτότητα της πόλης και του πολίτη.
- Αφήνει ένα μεγάλο ερωτηματικό για τις χρήσεις γης και το πώς αυτές μπορούν να αναδιαμορφωθούν και να γίνονται κοινόχρηστες σε ένα τέτοιο εγχείρημα.
- Δεν απαιτεί αδρά παραδοτέα υποδομών ως πολλαπλασιαστή για την βιώσιμη κινητικότητα
- Προσπαθεί να εντάξει στον δρόμο τα οχήματα μικροκινητικότητας ως οχήματα και μόνον, και όχι ως προπομπούς της αυριανής κινητικότητας.
Ζούμε σε ένα κόσμο όπου τα δικαιώματα της ιδιοκτησίας και του ποσοστού κέρδους υπερισχύουν έναντι κάθε άλλου δικαιώματος.
Θεωρούμε ότι τα ΣΒΑΚ που έχει σήμερα ανάγκη η χώρα μας – αποδεχόμενοι τα προαναφερθέντα – ΔΕΝ μπορεί να είναι μακέτες και συγκοινωνιολογικές μελέτες. Επιβάλλεται να είναι κάτι πολύ περισσότερο: να αποτελούνται από συνέργειες ανθρώπων και υπηρεσίες κινητικότητας, ανάγκες βασικές για μια πόλη που επιθυμεί να μετασχηματισθεί, εκφράζοντας μια νέα, πιο συνολική ματιά στο δρόμο για την ανακατασκευή της ΚτΚ.
Πιστεύουμε ότι οι παραπάνω προτεραιότητες πρέπει να αναδειχθούν μέσα από ουσιαστικές παρεμβάσεις οι οποίες θα έχουν διακριτούς στόχους ενδεικτικά αναφερόμενους, όπως:
- Η Είσοδος στην πόλη να καταδεικνύει την ταυτότητα της πόλης.
- Οι πεζοί να απολαμβάνουν ένα συνεχές δίκτυο πεζοδρομίων.
- Τα ΑμεΑ να έχουν πρόσβαση σε όλο το δίκτυο μετακίνησης.
- Οι ροές των παιδιών προς και από τα σχολεία να έχουν τον δικό τους χρωματισμό.
- Οι χώροι και οι ροές συνάθροισης ηλικιωμένων και ομάδων πολιτών να έχουν διακριτή-διαφορετική σήμανση
- Οι στάσεις να παραπέμπουν σε χώρους συνάθροισης με πολλαπλές χρήσεις.
- Τα ποδήλατα και τα οχήματα μικροκινητικότητας, μέχρι να κατασκευαστεί ειδική λωρίδα, να έχουν προτεραιότητα και ειδικές θέσεις στάθμευσης.
- Η στάθμευση να γίνεται μόνο σε συγκεκριμένους χώρους και για ορισμένη χρονική διάρκεια.
- Η κοινόχρηστη μετακίνηση να πάρει σάρκα και οστά τουλάχιστον μέσα στην πόλη.
Ο χώρος λοιπόν που ίσως καταφέρουμε να δημιουργήσουμε, δε θα αποτελεί ένα “κενό δοχείο” αλλά θα αντανακλά τις προτεραιότητες, τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των ανθρώπων της πόλης.
Άρης Ζωγράφος