Συνέντευξη στην Εφημερίδα των Συντακτών:

Νέο σύστημα εξέτασης των υποψήφιων οδηγών, που θα είναι πιο κοντά στις ραγδαίες εξελίξεις και τα λεγόμενα «έξυπνα» αυτοκίνητα, ενώ θα στηρίζεται στη διά βίου μάθηση, προτείνει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτών Οδήγησης και Κυκλοφοριακής Αγωγής (ΠΣΕΟ). Παρεμβαίνοντας σε ένα πρόβλημα που έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις, ο πρόεδρος του συλλόγου Αρης Ζωγράφος αντιπροτείνει διαδικασίες που οδηγούν στην κυκλοφοριακή εκπαίδευση και όχι απλώς στη χορήγηση ενός διπλώματος οδήγησης, εισηγούμενος να γίνει υποχρεωτικό μάθημα από το Δημοτικό και να καθιερωθεί δωρεάν επιμόρφωση των ενηλίκων. Βάζει μάλιστα μια νέα παράμετρο στην οδική ασφάλεια που περιλαμβάνει και τον πεζό.

«Δεν μας ακούνε οι υπουργοί», επισημαίνει με αφορμή το νομοσχέδιο που προωθεί εδώ και πολύ καιρό το αρμόδιο υπουργείο, το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει την απομάκρυνση των εκπαιδευτών από τη διαδικασία εξέτασης του υποψηφίου οδηγού με στόχο να πάψουν να υπάρχουν τα λαδώματα. Σε αυτό το κρίσιμο σημείο έχει ιδιαίτερη σημασία η τοποθέτηση του προέδρου του ΠΣΕΟ, που μίλησε στις «Νησίδες».

Συνέντευξη

• Το τελευταίο διάστημα, λόγω της περικοπής των υπερωριακών αποζημιώσεων στους εξεταστές, αλλά και του νομοσχεδίου για τον νέο τρόπο εξέτασης για τις άδειες οδήγησης, έχουν παγώσει οι διαδικασίες. Αληθεύει ότι πάνω από 50.000 πολίτες είναι σε αναμονή;

Αυτή είναι, δυστυχώς, η πικρή αλήθεια. Για τρίτο χρόνο, εκπαιδευτές οδήγησης και πολίτες είναι εγκλωβισμένοι. Για μια ακόμη φορά το υπουργείο Μεταφορών κωφεύει στην απαίτηση της κοινωνίας για διαφάνεια και αλλαγή κατεύθυνσης στον πολύπαθο τομέα των αδειών οδήγησης. Διακόπτει βίαια, για άλλη μια φορά, την εκπαιδευτική διαδικασία και συνεχίζει να ταλαιπωρεί υποψηφίους και εκπαιδευτές με τις παλινωδίες ενός νομοσχεδίου που περιφέρεται χωρίς κανείς να ξέρει γιατί και προς ποια τελική κατεύθυνση.

Με το ιδιότυπο lockout, που έχει κηρύξει απέναντι στους εκπαιδευτές και τους πολίτες, έχει δημιουργήσει και μια εκρηκτική ατμόσφαιρα στη μεγάλη πλειονότητα των εξεταστών, που απέχουν απαιτώντας τα δεδουλευμένα και την αλλαγή του διεφθαρμένου τρόπου αξιολόγησης οδηγών. Θεωρούμε ότι ήρθε η ώρα να ολοκληρώσει ο υπουργός αυτό το μετέωρο βήμα και να μετασχηματιστούν σε πράξη όλες αυτές οι προσδοκίες και οι προτάσεις.

Να αλλάξει επιτέλους αυτή η κατάπτυστη και παρωχημένη διαδικασία αξιολόγησης, να αλλάξει εκ βάθρων η λογική και οι θεματικές ενότητες αξιολόγησης τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, να γίνουν οι εξετάσεις προσφορά στην εκπαιδευτική διαδικασία και όχι τιμωρία ή μέσο διαφθοράς, να δημιουργήσουμε μια νέα γενιά οδηγών με κριτήρια τη σύγχρονη κινητικότητα και την οδική ασφάλεια, να τελειώσει η ομηρία του κόσμου.

• Πώς το βιώνουν το «πάγωμα» οι εκπαιδευτές;

Ενδεια και αγανάκτηση είναι οι δυο λέξεις που εκφράζουν την εκπαιδευτική κοινότητα του αυτοκινήτου. Ενας κλάδος σε αναμονή –χρόνια τώρα– πολίτες σε απόγνωση και η αντιμετώπισή τους από την πολιτεία σχεδόν αδιάφορη. Με ένα κόλπο γκρόσο το υπουργείο και οι περιφέρειες κατάφεραν να συνδέσουν την αποζημίωση των εξεταστών με την αλλαγή ενός άθλιου συστήματος εκπαίδευσης-αξιολόγησης, το οποίο έχει πεθάνει εδώ και 20 χρόνια και προσπαθούν με ενέσεις να το κρατήσουμε στη ζωή. Παράλληλα επιμένουν να μας θεωρούν άμισθους υπαλλήλους τους, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να συντηρούμε οχήματα και υπαλλήλους για να γίνονται οι εξετάσεις…

• Πώς κρίνετε τις προθέσεις του υπουργείου για τις αλλαγές στον τρόπο εξέτασης των υποψηφίων οδηγών;

Ημουνα νιος και γέρασα… Κάθε υπουργός αυτό λέει, 20 χρόνια τώρα. Και ο σημερινός υπουργός δεν ξέφυγε από τον κανόνα. Ομως το βήμα είναι μισό. Το νομοθέτημα που υπάρχει ασχολείται μόνο με τη διαδικασία των εξετάσεων, πάνω σε ένα μνημόνιο αξιολόγησης γραμμένο το 1985!

Η αξιολόγηση ενός υποψηφίου οδηγού είναι η καταγραφή μιας στιγμιαίας απόδοσης και τίποτα άλλο. Αν υποθέσουμε ότι ένας μαθητής απορρίφθηκε σήμερα το πρωί με μια συγκεκριμένη εξεταστική επιτροπή, ο ίδιος μαθητής με τις ίδιες δεξιότητες, το απόγευμα, με μια άλλη εξεταστική επιτροπή, θα είχε επιτύχει! Εχουμε επανειλημμένως τοποθετηθεί στο ζήτημα της αξιολόγησης ενός υποψηφίου οδηγού, την οποία θεωρούμε τόσο μια συνεχή παιδαγωγική διαδικασία όσο και βάση για την παρακολούθηση της πορείας μάθησης-αλλαγής συμπεριφοράς.

Μέσω της αξιολόγησης πρέπει να προσδιορίζονται τα τελικά αποτελέσματά της εκπαίδευσης του υποψηφίου και να εκτιμώνται τα οδηγητικά χαρακτηριστικά του, τα οποία σχετίζονται με τη φιλοσοφία και το παραγόμενο έργο της Νέας Σχολής Οδήγησης και Κινητικότητας και τον καθιστούν έτοιμο για την εισαγωγή του στην Κοινωνία της Κυκλοφορίας (ΚτΚ). Τα παραπάνω δυστυχώς απουσιάζουν από το νομοσχέδιο, το οποίο όμως έρχεται να ταράξει τα λιμνασμένα νερά μιας κατάπτυστης διαδικασίας αξιολόγησης.

Με την εκπαίδευση όμως και τις ανάγκες της ΚτΚ τι γίνεται; Τι θα μαθαίνουμε στους νέους οδηγούς στην ανατολή του 2019; Σε τι θα εξετάζονται και από ποιους; Ξεκίνημα στον ανήφορο, παρκάρισμα και οπισθοπορία με στροφή; Τι προσόντα πρέπει να έχει κάποιος, τι εκπαιδευτική εμπειρία και ποιες πιστοποιήσεις για να εξετάζει τους υποψηφίους οδηγούς; Δεν μας το λέει.

• Ποιο, λοιπόν, είναι κατά τη γνώμη σας το ιδανικό σύστημα εξέτασης των υποψηφίων οδηγών;

Εμείς πιστεύουμε ότι οι πρακτικές εξετάσεις πρέπει να γίνονται με τη μορφή θεματικής αξιολόγησης, να παράγεται κατά την διαδικασία έκθεση αξιολόγησης και το αποτέλεσμα να εξάγεται συνολικά από συγκεκριμένο αλγόριθμο.

Η διαδικασία να καταγράφεται και να παραδίδεται στον μαθητή σε ηλεκτρονική μορφή, έτσι ώστε να διαδραματίζει ουσιαστικό επανορθωτικό ρόλο στην επιπλέον εκπαίδευση του εξεταζόμενου σε περίπτωση απορριπτικού αποτελέσματος.

Πρότασή μας: Να αλλάξει το σύστημα θεωρητικής εκπαίδευσης και αξιολόγησης με αναθεώρηση και εμπλουτισμό των υπαρχουσών ερωτήσεων, εισαγωγή άγνωστων ερωτήσεων σε ποσοστό τουλάχιστον 30% και key studies που να καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της σύγχρονης κινητικότητας.

Οι εξετάσεις να γίνονται online από πιστοποιημένα Κέντρα Θεωρητικής Εκπαίδευσης Υποψήφιων Οδηγών με καταγραφή και εποπτεία σε πρώτο χρόνο από κάμερες.

• Τι εννοείτε με τον όρο κινητικότητα;

Ολοι θεωρούν ότι ο δρόμος ανήκει στα μηχανοκίνητα οχήματα. Εχουμε δημιουργήσει πόλεις-τέρατα, αυτοκινητοκεντρικές πόλεις που «πας μη εποχούμενος, βάρβαρος». Στον δρόμο όμως συνυπάρχουμε και ως πεζοί και ως επιβάτες και ως ποδηλάτες και ως οδηγοί. Σήμερα κανείς, εκτός από εμάς, δεν μιλάει για την κινητικότητα και την ανάγκη συνύπαρξης όλων αυτών σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

Μόνο οι οδηγοί μηχανοκίνητων οχημάτων χρησιμοποιούν τον δρόμο; Εχετε δει τι αγωνιώδεις προσπάθειες κάνουν οι μαμάδες με τα καροτσάκια να διασχίσουν ένα δρόμο; Εχετε δει ανάπηρους να ψάχνουν ράμπα να συνεχίσουν την πορεία τους; Εχετε δει ηλικιωμένους να βρίσκονται σε απόγνωση για το πού θα περπατήσουν;

Εχετε δει τα παιδιά μας πώς πάνε και πώς φεύγουν από τα σχολεία; Για μας η αναγκαιότητα προσαρμογής, αναβάθμισης κι εκσυγχρονισμού του συστήματος παραγωγής χρηστών των δρόμων, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, με τις νέες προκλήσεις και εξελίξεις είναι αίτημα των καιρών, όπως και η αναγκαιότητα του να αποτελέσει η διαδικασία για την απόκτηση άδειας οδήγησης μια συνέχεια ενός προγράμματος Κυκλοφοριακής Αγωγής που θα ξεκινάει από το Νηπιαγωγείο, θα συνεχίζεται ως υποχρεωτικό μάθημα σε όλη τη βασική εκπαιδευτική διαδικασία, Δημοτικό – Γυμνάσιο – Λύκειο και θα οδηγεί στο Δίπλωμα Κινητικότητας, ανά βαθμίδα εκπαίδευσης.

• Μιλάτε για διαρκή εκπαίδευση…

Πιστεύουμε ότι χρειάζεται επικαιροποίηση των δεξιοτήτων σε τακτά χρονικά διαστήματα και για να διατηρεί τη φρεσκάδα και τη γοητεία της επάρκειας, θα συνυπάρχει σε όλη του την κυκλοφοριακή-οδηγητική πορεία με τη μορφή της διά βίου μάθησης.

Δείτε, η τεχνολογία καλπάζει. Συνυπάρχουμε ήδη με τα ημιαυτόνομα συστήματα οδήγησης και η αυτόνομη οδήγηση είναι προ των πυλών! Το δίπλωμα οδήγησης με τη μορφή που γνωρίζουμε είναι πλέον ξεπερασμένο! Ξέρετε, τα εγγόνια μας ίσως να μη χρειαστεί να μάθουν να οδηγούν…

• Ωραία είναι όλα αυτά, αλλά έχουν ακουστεί πολλά για τους «δάσκαλους»…

Οταν κάτι είναι σάπιο, όταν κάτι πεθαίνει και είναι πιο βίαιο και από ταινία του Ταραντίνο, δεν το εξωραΐζεις αλλάζοντας διαδικασίες ή ψεκάζοντάς το με δήθεν διαφάνεια και δόσεις διαδικτύου. Απλά, το διαλύεις και το χτίζεις από την αρχή με όραμα, νόμους, κανόνες, λογική και φροντίδα, ώστε να μπορεί ο κόσμος που συναλλάσσεται με αυτό –και πολλές φορές είναι μέρος του– να το αγκαλιάσει και να το αγαπήσει!

Σήμερα υπάρχουν δύο κατηγορίες εκπαιδευτών. Αυτοί που διεκπεραιώνουν μία κατάσταση, την οποία τη βαπτίζουν και εκπαίδευση… Και κάποιοι άλλοι, οι οποίοι όχι μόνο εκπαιδεύουν, αλλά παράγουν και πρωτόκολλα εκπαίδευσης για το μέλλον. Είναι αυτοί οι οποίοι θέλουν να βάζουν οι ίδιοι τη σφραγίδα στην εκπαίδευσή τους και σε αυτό το οποίο έχουν παράξει και να είναι υπεύθυνοι για αυτό.

Οι πρώτοι έχουν κτίσει την εργασία τους πάνω και γύρω από τις εξετάσεις, τις οποίες διενεργούν άσχετοι με το αντικείμενο υπάλληλοι και στοιχίζονται πίσω από τις διαθέσεις τους, με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα. Και οι δεύτεροι, οι οποίοι θεωρούν ότι η εκπαίδευση, η αξιολόγηση και η διά βίου μάθηση είναι μια ενιαία διαδικασία συνεχώς αξιολογούμενη και αυτό παλεύουν. Αυτούς τους δεύτερους έχω την τιμή να εκπροσωπώ.

• Τα λαδώματα όμως υπάρχουν. Δεν έχετε και εσείς ευθύνη;

Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι η γενίκευση είναι αρχή φασισμού. Δεν μπορεί ο οποιοσδήποτε να τσουβαλιάζει έτσι άρδην έναν ολόκληρο κλάδο. Εκεί στο υπουργείο βλέπουν τα πράγματα με δικά τους γυαλιά ή μάλλον κλείνουν τα μάτια στην αλήθεια

Εξηγούμαι: Δείτε τη μεγάλη εικόνα της κοινωνίας σήμερα. Αν ένας ασθενής δώσει φακελάκι που απαιτεί ένας γιατρός για να τον εγχειρήσει, φταίει ο ασθενής; Εχετε ακούσει κάποιον υπουργό Υγείας να λέει διεφθαρμένους τους ασθενείς; Υπάρχει όμως συγκεκριμένος λόγος, διαχρονικά, που μας έχουν στοχοποιήσει.

Σύμφωνα με τον υπουργό –αλλά και τον κάθε υπουργό που πέρασε από το εν λόγω υπουργείο– οι γκρίζες διαδικασίες, οι περίεργες ζώνες επιρροής και τα συμφέροντα εξακολουθούν να υπάρχουν και να λυμαίνονται τον χώρο των διπλωμάτων. Και εδώ ρωτάμε εμείς: Γιατί δεν τις καταργεί; Γιατί εμπλέκει και εμάς τους εκπαιδευτές στη διαδικασία της εξέτασης;

Γιατί απαξιώνει τον μοναδικό φορέα εκπαίδευσης οδικής ασφάλειας που, μέσα από τις πιο άθλιες επαγγελματικές συνθήκες, προσπαθεί να λειτουργήσει επανορθωτικά σε μια κοινωνία που παράγει Οδική Ανασφάλεια. Οι εκπαιδευτές νομοθετούν; Μήπως έχει κάτι άλλο στο μυαλό του, ή απλούστατα θέλει άλλοθι.

• Ο υπουργός λέει ότι πολλοί συνάδελφοί σας δεν θέλουν αλλαγές και αρνούνται να παραχωρήσουν τα οχήματά τους για τις εξετάσεις.

Λάθος. Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι εμείς δεν θέλουμε να συμμετέχουμε σε καμιά διαδικασία αξιολόγησης. Θεωρούμε όμως πως η αξιολόγηση ενός μαθητή είναι υψίστη υπηρεσία οδικής ασφάλειας και ως εκ τούτου δεν μπορεί να είναι πάρεργο ή υπερωριακή απασχόληση, αλλά πρέπει να γίνεται από πιστοποιημένους προς τούτο αξιολογητές με εκπαιδευτική θητεία.

Οι εκπαιδευτές θα παραχωρήσουν την περιουσία τους για τις εξετάσεις και θα διευκολύνουν άλλη μια φορά το υπουργείο, όταν ξέρουν ότι αυτός που θα τη χρησιμοποιήσει θα τη σεβαστεί. Ξέρετε για μας ένα εκπαιδευτικό όχημα είναι το μέσο βιοπορισμού μας. Ακόμη περιμένουμε το υπουργείο και τις ασφαλιστικές εταιρείες να βρουν φόρμουλα να ασφαλίσουν με μικτή ασφάλεια τα οχήματά μας, τους επιβαίνοντες και τον υποψήφιο οδηγό όταν δεν βρίσκεται μέσα ο εκπαιδευτής.

Υπάρχει όμως και το εξής το οποίο θέσαμε στο υπουργείο: Ποιοι θα χρησιμοποιούν τα οχήματά μας; Δεν πρέπει να πιστοποιηθούν όλοι αυτοί από επιτροπή που θα συμμετέχουμε και εμείς; Πώς θα αντιδράσει ένας που δεν είναι εκπαιδευτής σε έναν κίνδυνο; Υπάρχουν οχήματα τα οποία απαιτούν όχι μόνο ειδικές γνώσεις, αλλά και εμπειρία. Εχουμε εξεταστές που εξετάζουν φορτηγό, λεωφορείο ή νταλίκα χωρίς καμιά εμπειρία. Αύριο αν τους πούμε να κάτσουν στη θέση του δασκάλου να είστε σίγουροι θα το αρνηθούν.

• Πώς κρίνετε την καθιέρωση επαναληπτικών εξετάσεων για τους 75άρηδες;

Θεωρούμε ότι η διαδικασία που επιλέχτηκε είναι πρόχειρη, είναι ήδη απαξιωμένη από την κοινωνία και βρίσκεται σε διαδικασία απόσυρσης, ενώ δεν μπορεί να δώσει πειστικά αποτελέσματα. Ξεκινώντας από μια αυθαίρετη παραδοχή ότι οι ηλικιωμένοι οδηγοί είναι πιο επικίνδυνοι, σε αντίθεση με τα στατιστικά δεδομένα και τις έρευνες, υποβάλλονται σε εξέταση προσόντων και συμπεριφοράς αρχικής χορήγησης!

Νομίζουμε ότι η ελευθερία κίνησης και η κινητικότητα ως σημείο αναφοράς αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την ανθρώπινη ευεξία, διαμορφώνουν το προσδόκιμο ζωής και ως εκ τούτου πρέπει να προσεγγίσουμε το θέμα με εντελώς διαφορετική οπτική, εφόσον αναλύσουμε τις πραγματικές ανάγκες των ηλικιωμένων οδηγών.

Θεωρούμε ότι η διεπιστημονική θεώρηση του θέματος και η διαμόρφωση σύγχρονων πρωτοκόλλων εκτίμησης της ικανότητας οδήγησης των ηλικιωμένων, καθώς και των ατόμων με ειδικές παθήσεις, σε πραγματικές συνθήκες οδήγησης, θα μπορέσει να δώσει απάντηση στο παραπάνω ζήτημα! Πιστεύουμε ότι η διάταξη πρέπει να αποσυρθεί και να επανέλθει με άλλη φιλοσοφία προσέγγισης.

Πιστεύουμε ότι η πρόταση του συλλόγου μας, στην οποία περιγράφεται η διαδικασία θεσμοθέτησης του Διπλώματος Κινητικότητας και η διά βίου κατάρτιση για κάθε ομάδα τακτικών οδηγών, μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για μια ολιστική λύση στην πιστοποίηση της επάρκειας ενός οδηγού καθ’ όλη τη διάρκεια της συμμετοχής του στην ΚτΚ. Θεωρούμε επίσης ότι στις εποχές ένδειας και οικονομικής κρίσης που ζούμε, η διά βίου μάθηση και οι επιμέρους αξιολογήσεις των χρηστών του δρόμου δεν πρέπει να αποτελούν μια ακόμα οικονομική επιβάρυνση για τους ηλικιωμένους.

Θα γίνονται από το Ταμείο Εκπαίδευσης Κινητικότητας, το οποίο έχουμε προτείνει να αναλάβει τη χρηματοδότηση εξ ολοκλήρου της εκπαιδευτικής διαδικασίας, γιατί την οποία πιστεύουμε ότι πρέπει να παρέχεται δωρεάν. Στην επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής είπα ότι πρέπει το μάθημα της Κυκλοφοριακής Αγωγής να γίνει υποχρεωτικό, με εξετάσεις σε κάθε βαθμίδα που θα διατρέχει όλη τη βασική εκπαιδευτική διαδικασία.

Παρεξηγήθηκα από πολλούς όταν ανέφερα ότι δεν γνωρίζω κάποιο τροχαίο συμβάν να έγινε επειδή ο πολίτης δεν ήξερε Θρησκευτικά! Αλλά γνωρίζω χιλιάδες τροχαία συμβάντα, τα οποία γίνονται κάθε χρόνο γιατί οι πολίτες δεν ξέρουν πώς λειτουργεί ο δρόμος.

https://www.efsyn.gr/nisides/175888_monodromos-gia-tin-odiki-asfaleia-i-synehis-epimorfosi